اثرات کیتوسان در پرآوری درون شیشه ای دو رقم انگور

ارقام انگور قزل اوزوم و بیدانه قرمز از ارقام بازارپسندی هستند که دارای میوه های قرمز ترد و آبدار می باشند و بیشتر به صورت تازه خوری یا کشمش (رقم بیدانه قرمز) و یا عرضه در زمستان (رقم قزل اوزوم) استفاده می شوند. به طور کلی ازدیاد درون شیشه ای گیاهان چوبی از جمله انگور مشکل تر از گیاهان علفی می باشد و با توجه به این که مرحله پرآوری یکی از مراحل اصلی ریزازدیادی است و سرعت رشد فاکتور مهمی در پرآوری است، بنابراین سعی بر آن است که با روش های مختلفی بتوان این مرحله را با موفقیت انجام داده و تسریع نمود. در این پژوهش اثر غلظت های مختلف کیتوسان مورد بررسی قرارگرفت. محیط کشت نصف غلظت ms تکمیل شده با غلظت های صفر، 10، 20، 40 و80 میلی گرم در لیتر کیتوسان، 2/2 میکرومولار بنزیل آدنین و 49/0 میکرومولار ایندول بوتریک اسید به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح آماری کاملا تصادفی با 5 تیمار در 5 تکرار تهیه شد. تک گره ارقام مورد نظر به عنوان ریزنمونه در محیط کشت نصف غلظت msبرای تولید شاخساره کشت گردیدند. سپس ظروف مربوطه در اتاقک رشد با شرایط فتوپریودی 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی با دمای 24 درجه سانتی گراد و شدت نور 40 الی 50 میکرومول بر متر مربع در ثانیه قرار گرفتند و بعد از 30 روز شاخساره های تولید شده که طول یک الی دو سانتی متر داشتند به محیط کشت نصف غلظت ms تکمیل شده با 2/2 میکرومولارbap و 49/0 میکرومولار iba و غلظت های مختلف کیتوسان جهت پرآوری واکشت گردیدند. پس از گذشت 6 هفته صفات مورد ارزیابی شامل مدت زمان برای آغاز به رشد ریزنمونه ها، تعداد شاخساره، وزن تر و خشک توده ی گیاهی، طول شاخساره، تعداد برگ، طول میان گره، سطح برگ، تولید پینه، قطر شاخساره، شاخص کلروفیل و شیشه ای شدن اندازه گیری شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که ترکیب 40 میلی گرم در لیتر از کیتوسان در هر دو رقم قزل اوزوم و بیدانه قرمز برای پرآوری شاخساره ها نسبت به سایر غلظت ها مناسب ترین غلظت می باشد. تیمار فوق باعث تولید 9 عدد شاخساره به طور میانگین با طول مناسب (3 سانتی متر) و قطر (2/2 میلی متر)، 57 عدد برگ خوب و توسعه یافته گردید، مدت زمان آغاز به رشد ریزنمونه ها 6 روز بود. میانگین وزن تر شاخساره ها 3/1 و میانگین وزن خشک شاخساره ها 16/0 گرم، سطح برگ بالا و تولید برگ های سبز نرمال و با کلروفیل بالا (3/24) و عدم پینه ای شدن گردید. در تیمارهای بدون کیتوسان عارضه شیشه ای شدن مشاهده گردید. نتایج این پژوهش نشان داد که می توان از کیتوسان به عنوان یک ماده تحریک کننده رشد و ( ارزان، غیر سمی، قابل تجزیه در طبیعت) همراه با غلظت کم بنزیل آدنین و ایندول بوتیریک اسید، برای افزایش پرآوری درون شیشه ای در ارقام انگور قزل اوزوم و بیدانه قرمز استفاده کرد.